Sử dụng lá tắm cho trẻ sơ sinh đã được các bà, các mẹ sử dụng theo kinh nghiệm dân gian ở nước ta lâu đời và đến nay vẫn được nhiều mẹ sử dụng cho em bé nhà mình. Nhưng không phải ai cũng hiểu rõ hoàn toàn về các tác dụng và cách dùng của từng loại lá. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc về việc sử dụng lá tắm cho trẻ sơ sinh.
1. Vì sao phải dùng lá để tắm cho bé?
Việc sử dụng lá tắm cho trẻ dựa theo kinh nghiệm dân gian mà các bà, các mẹ truyền lại lá cây giúp vệ sinh, ngăn ngừa và điều trị rất tốt các bệnh ngoài da. Theo quan điểm Đông Y các loại lá cây có thể sử dụng để tắm cho bé có nhiều tác dụng khác nhau:
- Giúp loại bỏ tế bào chết, bụi bẩn trên da: Các loại lá tắm đều có khả năng tẩy da chết nhẹ, giúp loại bỏ bụi bẩn, da cáy trên người trẻ sơ sinh mà không làm tổn hại đến da bé.
- Ngăn ngừa một số loại bệnh về da như: trị rôm, sảy, mụn nhọt, mề đay…rất hiệu quả mà khá an toàn cho bé như: lá sài đất, bồ công anh, mướp đắng, rau má… Các lá rau má và mướp đắng có sẵn trong tự nhiên và an toàn khi cho trẻ dùng thường xuyên.
- Các vấn đề của da bé hay gặp phải như mẩn ngứa, dị ứng, viêm da cơ địa… theo Y học cổ truyền các lá có thể dùng cho trẻ như lá khế, kinh giới…
- Các lá như trầu không, chè xanh, chân vịt, xuyên tâm liên…có tác dụng làm săn se vết mụn, nhọt, trị thủy đậu, chốc lở, ngứa, mụn mủ…
- Đối với các bé có chấy, rận có thể dùng các lá như lá na, hạt na, lá xoan… để gội tắm
2. Những trường hợp mẹ không nên tắm bằng lá cho trẻ
Dưới đây là các trường hợp lưu ý mẹ không nên tắm bằng lá cho bé:
- Da bé nhạy cảm và dễ bị dị ứng khi tắm với lá. Biểu hiện cho thấy trẻ bị dị ứng khi tắm với lá gồm có: trẻ bị mẩn, ban đỏ, cả người nóng lên hoặc có thể là sốt.
- Tuyệt đối không tắm khi trên da bé có những dấu hiệu viêm da, sưng tấy, mủ, trầy xước, có vết thương hở… Vì khi đó, sẽ tăng nguy cơ nhiễm khuẩn cho trẻ.
- Không tắm bằng lá cho các bé dưới 1 tuổi vì khi này da bé rất nhạy cảm tắm lá có thể khiến da bé dị kích ứng
- Với trẻ đang mắc phải các bệnh về da như nhiễm trùng, viêm nhiễm, hăm tã nặng… nó có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
3. 20+ Lá tắm tốt nhất cho trẻ sơ sinh
3.1 Lá tía tô:
Ưu điểm: lá tía tô có tính mát, thơm nhẹ dịu, rất lành cho mọi loại da của bé.
Tên gọi khác: Tô ngạch, tử tô, tô diệp…
Tên khoa học: Perilla frutescens
Thành phần:
- Tinh dầu chứa perillaldehyd: có tính kháng khuẩn, diệt khuẩn mạnh và tạo mùi hiệu quả. Đặc tính kháng khuẩn sẽ giúp cản trở sự phát triển của vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng.
- Các hợp chất phenolic như axit rosmarinic, luteolin, apigenin…là các chất chống oxy hóa mạnh có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và tham gia vào việc tăng trưởng và tái tạo lại mô.
- Terpenoids (carotenoid): hàm lượng carotenoid khá cao. Carotenoid giúp bảo vệ da và giảm tổn thương cho da
- Ngoài ra, còn một số thành phần khác như carbohydrate, các khoáng chất như canxi, magie, kali…
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: lá tía tô 100g, rửa sạch và một thìa cà phê muối ăn
- Tiến hành:
Bước 1: Đun lá tía tô với 1 lít nước thêm muối ăn vào đun sôi trong khoảng 5-10 phút để nguội.
Bước 2: Lấy nước tía tô đã nguội có thể pha thêm nước cho dịch loãng ra.
Bước 3: Tắm cho bé, khi tắm dùng lá lau nhẹ nhàng khắp cơ thể bé.
Bước 4: Khi tắm nước lá xong hãy tráng lại cho bé bằng nước sạch và lâu khô bằng khăn mềm.
Notes: Thực hiện tắm cho trẻ 1-2/ tuần lần để có hiệu quả nhất. Mẹ cũng có thể kết hợp tía tô với các phụ liệu khác như gừng, chanh.
3.2 Lá khế
Ưu điểm: Có khả năng sát khuẩn cao, nhanh chóng phục hồi và làm sạch các vết thương ngoài da trên da trẻ.
Tên gọi khác: Khế ta, Khế cơm, Khế chua, Khế giang, Ngũ lãng tử, Dương đào, Ngũ liễm tử…
Tên khoa học: Averrhoa carambola L.
Thành phần:
- Proanthocyanidins: đóng vai trò như một chất chống oxy hóa bên cạnh Vitamin C và axit Gallic. Lá khế rất hữu ích trong việc loại bỏ độc tố khỏi cơ thể và hỗ trợ hệ thống miễn dịch của trẻ.
- Các chất acid chiết xuất từ lá khế: giúp giảm tình trạng viêm da. Khi chiết xuất lá khế được bôi lên da, nó đã làm giảm viêm nhiễm và giảm dần bệnh chàm ở trẻ nhỏ.
- Các chất chiết xuất có chứa terpenoid, flavonoid và chất nhầy: được nghiên cứu là có tác dụng chống lở, loét trên niêm mạc.
Notes: Lưu ý, lá khế có thế gây kích ứng với một vài bé vì vậy hãy thử tại một vùng da nhỏ để bảo an toàn trước khi dùng cho bé nhà bạn.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100g lá khế tươi bỏ lá sâu, úa, nhặt từng lá, rửa sạch. Chuẩn bị thêm một thìa cà phê muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Chuẩn bị 1- 2 lít nước bỏ lá khế vào nồi đun sôi.
Bước 2: Khi nước sôi được tầm 5 phút thì tắt bếp và để nước nguội bớt.
Bước 3: Sau đó mẹ vớt hết lá khế đi, đợi đến khi nhiệt độ của nước ở mức 35- 37 độ C thì mẹ bắt đầu tắm cho bé.
Bước 4: Tiếp đó, mẹ cho bé tắm bằng nước lá khế trong vòng 5-7 phút.
Bước 5: Kết thúc thời gian đó, mẹ có thể dùng nước ấm tắm lại cho bé lần nữa để làm sạch nước lá trên người con.
3.3 Lá chè xanh
Ưu điểm: Làm sạch da, kháng khuẩn và xử trí vết thương tốt, thư thái tinh thần cho trẻ
Tên thường gọi: Trà
Tên khoa học: Camellia sinensis
Thành phần:
- Hợp chất catechin là một tanin có tác dụng chất chống viêm rất hiệu quả và làm săn se vết thương và làm sạch da cho trẻ. Ngoài ra, hợp chất catechin và axit amino theanine giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
- Caffeine trong lá chè xanh có tác dụng thư giãn tinh thần thích hợp với các bé đang khó chịu và quấy khóc.
- Các loại Flavonoid: có tính oxi hoá mạnh có tác dụng trị các bệnh ngoài da của trẻ nhất là hiện tượng rôm sảy, mụn nhọt.
- Tinh dầu và các acid amin: có tính kháng khuẩn mạnh và làm làm loại bỏ các mùi khó chịu của cơ thể.
- Tinh chất phenolic trong lá chè xanh còn giúp thúc đẩy sự tái sinh các tổ chức và dịch máu làm tăng khả năng miễn dịch cho da, giúp ức chế sự phát triển các vi khuẩn có hại ảnh hưởng tới sức khỏe của da trẻ nhỏ.
- Chứa nhiều các Vitamin A, B2, B3, C có tác dụng tăng cường sức đề kháng. Ngoài ra, còn giúp làm hồng hào và khỏe khoắn hơn.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100g- 200g lá chè xanh tươi, nước muối sạch hoặc muối ăn. Ngâm lá trà với muối cho làm giảm các chất bụi bẩn và chất độc hại.
- Tiến hành:
Bước 1: Vò nát lá rồi cho vào nồi đun, chế thêm 1 -2 lít nước sạch, đun sôi khoảng 10 phút thì để nguội bớt rồi cho vào chậu tắm cho bé.
Bước 2: Các mẹ có thể để nước nguyên chất hoặc hòa loãng với nước cho nhiệt độ từ 35 – 38 độ C.
Bước 3: Đặt bé vào rồi tắm rửa nhẹ nhàng, không chà sát mạnh cho bé tắm sạch trong 5 phút.
Bước 4: Mẹ có thể tắm trắng lại bằng nước ấm để rửa trôi những lá còn đọng trên da.
Bước 5: Sau đó mẹ thấm khô người toàn thân cho bé. Các mẹ có thể tắm cho bé khoảng 2 -3 lần/ tuần để thấy hiệu quả.
3.4 Lá mướp đắng
Ưu điểm: Tăng độ ẩm cho da, tính kháng khuẩn cao, làm sạch da và tăng lưu thông máu
Tên gọi khác: Mướp đắng, Cẩm lệ chi, Lại Bồ Đào…
Tên khoa học: Momordica charantia L.
Thành phần:
- Charantin: Charantin là một triterpenoid loại cucurbitan điển hình ở M. charantia. Tác dụng làm tăng lưu thông mạch máu trên da trẻ giúp da trắng và hồng hào hơn.
- Các glycol alkaloid: có tính sát khuẩn mạnh giúp loại bỏ bụi bẩn trên cơ thể của bé.
- Saponin: có trong lá mướp đắng có tác dụng kháng virus, ngăn chặn sự lây lan vi khuẩn trong các tế bào da đồng thời kiểm soát, khống chế bệnh dịch về da rất hiệu quả.
- Các vitamin và nước: giúp bổ sung độ ẩm, tái tạo làn da tốt. Đặc biệt với lượng vitamin C có trong loại quả này sẽ có khả năng giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể và ngăn ngừa viêm nhiễm.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-200g lá mướp đắng ngâm với muối ăn, rửa sạch. Nên chọn khổ qua tươi, non và có màu xanh đậm
- Tiến hành:
Bước 1: Sau khi rửa sạch lá khổ qua, mẹ vò nhẹ hoặc để nguyên cả lá.
Bước 2: Đun lá cùng nước sạch đun sôi tầm 5-7 phút rồi vớt hết lá trong nồi giữ lại nước. Có thể pha loãng với nước hoặc dùng trực tiếp cho trẻ.
Bước 3: Tiếp đó, mẹ tắm cho bé dùng khăn lau khắp người con nhất là vùng bé bị rôm sảy.
Bước 4: Sau khi tắm xong mẹ có thể tắm lại cho con bằng nước sạch và lau khô người con bằng khăn bông.
Notes: Tắm bằng lá khổ qua cho bé 2-3 lần/ tuần là tốt nhất.
3.5 Lá đào
Ưu điểm: Giữ ẩm, chống viêm, tăng cảm giác thư thái cho trẻ
Tên gọi khác: Đào, Co tào (Thái), Mạy phăng (Tày)…
Tên khoa học: Prunus persica (L.) Batsch
Thành phần:
- Glucosylceramide: có trong lá đào tham gia vào quá trình tái giữ nước của da, ức chế mất nước ở biểu bì và cải thiện cấu trúc da.
- Chứa tanin, phenol, axit amin và flavonoid có tác dụng giữ ẩm, chống viêm, chống oxy hóa và chống vi khuẩn. Những chất này bổ sung độ ẩm và sửa chữa kết cấu da.
- Các vitamin: Nhất là vitamin C trong lá đào giúp cân bằng da và làm mềm mịn da.
- Lá đào có hàm lượng kali cao được chứng minh có tác dụng làm giảm tình trạng sưng tấy của da bị viêm.
- Axit citric và malic: được nghiên cứu có tác dụng giảm mệt mỏi, khó chịu, căng thẳng… một cách hiệu quả.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: Lá đào có màu xanh tươi, lá quá già hay quá non. Vệ sinh sạch lông bằng nước muối.
- Tiến hành:
Bước 1: Cho phần lá đào đã chuẩn bị vào nước và đun sôi cho đến khi nước chuyển màu vàng đậm, bỏ bã lá.
Bước 2: Khi tắm có thể pha thêm nước nóng hoặc lạnh để có nhiệt độ nước phù hợp, nhiệt độ tốt nhất là từ 35-37 độ C.
Bước 3: Sau khi tắm xong mẹ có thể tắm lại cho con bằng nước sạch và lau khô người con bằng khăn bông.
Notes: Thực hiện 2-3 lần/ tuần để mang lại hiệu quả tốt nhất.
3.6 Lá riềng
Ưu điểm: Sát khuẩn, lành thương và tạo mùi thơm dễ chịu cho trẻ
Tên gọi khác: Cao lương khương, tiểu lương khương, phong phương…
Tên khoa học: Alpinia officinarum Hance.
Thành phần:
- Tinh dầu (cineol và metylxinnamat): trong lá riềng là loại có tính sát khuẩn nhẹ. Giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng mụn nhọt, rôm sảy và các bệnh ngoài da như nổi mẩn. Bên cạnh đó còn tào mùi thơm nhẹ cho da bé.
- Các dẫn chất của flavonoid: galangin, alpine , kaempferol… có tính oxi hoá mạnh vừa loại bớt bụi bẩn cho da bé, vừa có tác dụng chống nấm và virus.
- Ngoài các thành phần trên còn có phenolic, carbohydrate, các vitamin và khoáng chất… tham gia vào quá trình làm lành và làm ẩm cho da của trẻ.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-200g lá riềng tươi sạch, rửa sạch với muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Cho lá đã được rửa sạch vào nồi cho thêm tầm nước sạch đun sôi tầm 10-15 phút cho tới khi nước ngả màu. Vớt lá riềng trong nồi lọc bỏ cặn.
Bước 2: Chuẩn bị thêm nước sạch được đun sôi sau đó chế thêm phần dung dịch nước lá riềng vào hòa chung vào chậu tắm cho trẻ.
Bước 3: Các mẹ cần chú ý nhiệt độ đủ ấm dành cho bé nhiệt độ nước tắm phù hợp là 35-38 độ C có thể tùy vào thời tiết nên tắm cho bé tầm đầu giờ chiều tránh tắm tối và tắm nơi kín gió.
Bước 4: Dùng khăn khô thấm nước tắm lau sạch từng bộ phận trên cơ thể bé. Lau nhẹ nhàng ở khuôn mặt, sau đó vòng tay ra sau lưng, nâng cằm lên.
Chú ý lau nhẹ tay vì da bé còn mỏng dễ bị tổn thương.
Bước 5: Sau khi tắm bằng nước lá riềng xong các mẹ chuẩn bị thêm ca nước sạch ấm để tắm tráng lại cho bé. Khi tắm xong cần sử dụng khăn mềm, lau khô cơ thể bé rồi mặc quần áo.
3.7 Lá trầu không
Ưu điểm: Mùi thơm nhẹ tạo cảm giác dễ chịu, tính kháng khuẩn dịu nhẹ, tính mát.
Tên khoa học: Piper betle L
Thành phần:
- Lá chứa 0,8-1,8% tinh dầu: ngoài tác dụng tạo mùi thơm, thì hàm lượng tinh dầu trong lá trầu không khá cao so với các lá khác nên tính kháng khuẩn cũng tăng lên.
- Các hợp chất tannin và flavonoid cũng góp phần vào hoạt động kháng khuẩn. Cơ chế của khả năng kháng khuẩn của flavonoid là bằng cách phá vỡ nồng độ kali của vi khuẩn gram dương, dẫn đến rối loạn chức năng của màng tế bào chất của nó
- Các hợp chất phenol hoạt động như một chất kháng khuẩn bằng cách ức chế sự phát triển của vi khuẩn (kìm khuẩn) và tiêu diệt vi khuẩn (diệt khuẩn). Các nhóm này tạo phức với protein ngoại bào và hòa tan của vi khuẩn, làm cho vi khuẩn mất khả năng lây nhiễm.
- Trong lá trầu không còn nhiều thành khác như vitamin, saponin, glycosid, terpenoid và steroid…
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-200g lá trầu không còn tươi, rửa sạch bằng nước và 1 thìa cà phê muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Vò nát hoặc thái nhỏ lá trầu không. Đun sôi nước, cho thêm vài hạt muối vào đó. Nước sôi thì cho lượng lá trầu vừa chuẩn bị vào nồi và tiếp tục đun sôi trong vòng 5-7 phút.
Bước 2: Trong thời gian đó, mẹ chuẩn bị một chậu tắm đổ vào đó 2- 3 lít nước sạch đã được đun sôi để nguội.
Bước 3: Sau đó pha dung dịch nước trầu không đã đun sôi vào.
Bước 4: Cần đảm bảo nhiệt độ của nước tắm là 35 -38 độ C. Tiến hành tắm cho bé.
Mẹ nên dùng khăn, thấm nước tắm và lau sạch từng bộ phận trên cơ thể bé, lần lượt: khuôn mặt, vòng tay ra sau lưng, nâng cằm lên. Chú ý thực hiện thật nhẹ nhàng, tránh làm bé bị tổn thương.
Bước 5: Sau khi đã tắm cho bé bằng nước lá trầu không, mẹ có thể tắm tráng lại cho bé bằng nước ấm, sạch đã chuẩn bị trước rồi mặc áo quần, đảm bảo đủ ấm cho cơ thể của bé.
3.8 Lá kinh giới
Ưu điểm: Hoạt tính chống viêm rất tốt, lưu thông mạch máu
Tên gọi khác: Khương giới, Giả tô, Bạch tô…
Tên khoa học: Elsholtzia ciliate
Thành phần:
- Hợp chất Flavonoid và axit phenolic: hàm lượng cao có hoạt tính chống oxy hóa có tác dụng chống viêm, kháng vi-rút, kháng khuẩn.. .Axit chlorogenic là axit phenolic tham gia trong việc ngăn ngừa tín hiệu viêm qua trung gian cyclooxygenase giảm tình trạng viêm.
- Tinh dầu kinh giới: (menthol racemic, d – menthol, d – limonene) kích thích lưu thông mạch máu, tăng tiết mồ hôi, trị cảm lạnh, nhức đầu, chữa ho…
- Hợp chất Glycoside: (Rutin, Hyperoside…) giúp bền vững thành mạch, giảm nhẹ phù nề khi bị viêm.
- Ngoài ra, còn có các thành phần khác như ancaloit, terpenoid và các hợp chất chứa lưu huỳnh… có trong lá kinh giới.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100g lá kinh giới tươi, không héo và một ít muối ăn
- Tiến hành:
Bước 1: Cho lá kinh giới vào máy xay ép lấy nước hoặc vò, giã tay lọc bỏ bã lấy nước phần nước ép.
Bước 2: Chuẩn bị nước sạch được đun sôi vào chậu tắm, chế thêm phần nước ép lá cây kinh giới hòa chung cho đều chú ý nhiệt độ đủ ấm dành cho bé nhiệt độ nước tắm phù hợp là 35 – 38 độ C
Bước 3: Dùng khăn thấm nước tắm lau sạch từng bộ phận trên cơ thể bé. Lau nhẹ nhàng ở khuôn mặt, sau đó vòng tay ra sau lưng, nâng cằm lên và toàn bộ các bộ phận trên cơ thể. Chú ý cần lau các vùng da ở hai nách, bẹn nhất là vị trí da bé bị xuất hiện mụn nhọt, rôm sảy gây ngứa khó chịu cho bé.
Bước 4: Mẹ cần chuẩn bị thêm một chậu nước ấm khác để tắm lại đảm bảo an toàn cho da bé. Tắm xong cần sử dụng khăn mềm, khô cơ thể của em bé rồi mặc quần áo.
3.9 Lá bồ công anh
Ưu điểm: chống viêm, săn se mụn nhọt tốt
Tên gọi khác: Cây mũi mác, diếp dai, diếp trời, rau bồ cóc, rau mét…
Tên khoa học: Lactuca indica L.
Thành phần:
- Các hợp chất tecpen và phenolic: có tác dụng giúp ức chế sự phát triển các vi khuẩn có hại. Phenolic có tính sát khuẩn nhẹ nên loại bỏ vi khuẩn mà không gây kích ứng cho da bé.
- Chứa lactuxerin: là chất gây đắng của bồ công anh, có tác dụng chống viêm giảm đau hỗ trợ chữa bệnh viêm sưng, tiêu viêm,…
- Các loại vitamin: Trong bồ công anh chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất như vitamin A, C, K, B… Magie, sắt,… giúp thanh nhiệt giải độc, làm săn se mụn nhọt sang lở…
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100g lá bồ công anh tươi rửa sạch
- Tiến hành:
Bước 1: Đối với bồ công anh mẹ nên nghiền nhỏ hoặc xay nát lá, sau đó bỏ lá vào 2 lít nước sạch.
Bước 2: Sau đó cho vào nồi đun nhỏ lửa đun tiếp tầm 5-10 phút. Khi nước đã chuyển màu lọc lấy nước bỏ bã.
Bước 3: Để nguội có thể pha loãng với nước sạch đảm bảo cho nhiệt độ nước từ 35 – 38 độ C.
Bước 4: Khi tắm cho bé dùng khăn nhỏ lau nhẹ nhàng vùng da như mặt, lưng, vùng cằm và vùng cổ. Đây là những vùng da có nếp gấp, dễ bị ngứa ngáy, mụn nhọt và rôm sảy.
Bước 5: Tắm xong mẹ dùng khăn khô ủ ấm và lau người cho bé. Mặc quần áo để giữ ấm cơ thể cho bé.
3.10 Lá đinh lăng
Ưu điểm: Dưỡng da, hoạt tính kháng khuẩn nhẹ
Tên gọi khác: cây gỏi cá, nam dương sâm…
Tên khoa học: Polyscias fruticosa Harms
Thành phần:
- Hợp chất polyphenol, flavonoid: hàm lượng cao có hoạt tính chống oxy hóa làm chống viêm, kháng virus…
- Các axit amin như methionin, cystein, glucoside, đặc biệt là các vitamin B có tác dụng hiệu quả đến quá trình dưỡng trắng hồng của làn da.
- Thành phần lá có chứa saponin: tác dụng kháng virus, ngăn chặn sự lây lan vi khuẩn trong các tế bào da đồng thời kiểm soát, khống chế bệnh dịch về da rất hiệu quả.
- Các thành phần khác tinh dầu, nhiều nguyên tố vi lượng, các vitamin B1, B2, B6, C… đều có trong lá đinh lăng
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-200g lá đinh lăng, 1 thìa muối
- Tiến hành:
Bước 1: Rửa sạch lá đinh lăng, ngâm với nước muối khoảng 15 phút rồi bỏ vào nồi đun sôi từ 5-7 phút, vớt lá ra.
Bước 2: Sau đó đổ nước lá ra chậu, thêm nước lạnh để nước vừa đủ ấm nhiệt độ từ 35-38 độ C là thích hợp.
Bước 3: Dùng khăn tắm cuộn lấy thân bé rồi gội đầu. Sau khi gội đầu thì mẹ thả bé vào chậu nước lá, rồi tráng lại một lần với nước ấm. Dùng khăn mềm lau khô người cho con
3.11 Lá dâu tằm
Ưu điểm: Tính kháng khuẩn tốt
Tên gọi khác: dâu cang, tang, mạy mọn
Tên khoa học: Morus alba L. Morus acidosa Griff
Thành phần:
- Chứa các acid amin tự do (phenylalanin, leucine, alanine, arginine, sarcosine, acid pipecolic…)
- Bên cạnh đó trong lá còn chứa vitamin C, B1, D; acid hữu cơ : (succinic, propionic, butyric…), tanin
- Ngoài ra còn chứa phenolic, và các hợp chất flavonoid có tính oxi hoá mạnh.
Với hoạt chất hydroxy axit có trong lá có tác dụng loại bỏ tế bào chết giúp làn da bé luôn trắng hồng hào. Bên cạnh đó còn có tác dụng làm sạch da ngăn ngừa chàm sữa. Các hoạt chất có tính oxy hoá làm ngăn ngừa tình trạng viêm da, nhiễm khuẩn da. Ngoài ra, các thành phần Aluminum và Zirconium có khả năng chặn tuyến mồ hôi được dùng trị chứng bệnh đổ mồ hôi ở trẻ em.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 300g lá dâu tươi, chọn lá già nhưng vẫn còn xanh, rửa sạch
- Tiến hành:
Bước 1: Mẹ lấy lá dâu tằm đã chuẩn bị đem rửa thật sạch, có thể ngâm với nước muối để loại bỏ các tạp chất và bụi bẩn, sau đó cho vào túi vải, nấu với khoảng 2- 5 lít nước.
Bước 2: Sau khi đã nấu xong nước, mẹ dùng nước dâu tằm đang còn ấm để tắm cho trẻ.
Có thể sử dụng liên tục cách này 3 – 5 ngày sẽ có tác dụng trị rôm sảy rất hiệu quả.
Notes: Một cách khác sử dụng lá dâu chữa mồ hôi trộm rất hiệu quả đó là dùng làm gối. Lá dâu rửa sạch phơi khô và làm gối sẽ giúp trẻ ngủ ngon, và ngăn ngừa chứng ra mồ hôi trộm.
3.12 Cây sài đất
Ưu điểm: Kháng khuẩn, chống viêm mạnh
Tên gọi khác: cúc nháp, hoa múc hay húng trám…
Tên khoa học: Wedelia chinensis Osbeck
Thành phần:
- Các hợp chất chứa flavonoid, saponin, carotenoid… đều là những thành phần có tính kháng khuẩn, chống viêm mạnh, giúp giảm nhanh các triệu chứng ngứa ngáy và mẩn đỏ trên da.
- Thành phần Chlorophyll là một chất diệp lục trong lá có khả năng thúc đẩy quá trình phục hồi và chữa lành tổn thương da, ngăn ngừa nguy cơ thâm sẹo
- Ngoài ra, còn có các thành phần tinh dầu, chất béo và muối vô cơ có trong cây sài đất
Với các thành phần trên có tác dụng tốt trong việc chữa một số bệnh ngoài da như: viêm da, rôm sảy ở trẻ, hỗ trợ điều trị giảm sốt, giảm đau, tiêu viêm…
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-300g cây sài đất tươi, 1 thìa cà phê muối
- Tiến hành:
Bước 1: Ngâm lá Sài Đất với nước muối loãng rồi rửa sạch với vài lần nước.
Bước 2: Sau đó bạn đem vò nát lá Sài Đất hoặc cho vào máy xay sinh tố để ép lấy nước, bỏ phần bã.
Bước 3: Đun nước Sài Đất với 2 lít nước sôi, sau 5-7 phút sôi thì tắt bếp và để còn nguội ấm, hoặc hòa loãng với nước mát đến 38 độ rồi tắm cho bé.
Bước 4: Dùng khăn nhúng nước tắm lau sạch trên người bé, không cào gãi làm xước da của bé, tránh vùng mắt mũi và lỗ tai.
Bước 5: Tắm nhanh khoảng 5 – 7 phút là xong, tắm tại phòng kín gió tránh cảm lạnh cho bé.
Bước 6: Sau khi tắm xong bạn nên tráng lại một lần nước sạch để loại bỏ cặn bã thừa, lau khô người và mặc trang phục thoáng mát cho bé.
3.13 Lá vối
Ưu điểm: kháng khuẩn, chống viêm mạnh
Tên gọi khác: cây vối, cây trâm nắp…
Tên khoa học: Syzygium Nervosum
Thành phần:
- Các hợp chất phenolic, flavonoid… là các chất oxy hoá có hàm lượng cao trong lá vối. Các hợp chất này có tính kháng khuẩn, chống viêm mạnh, giúp giảm nhanh các triệu chứng ngứa ngáy và mẩn đỏ trên da.
- Các terpenoid và một vài flavonoid có đặc tính kháng virus. Các nghiên cứu động học cũng cho thấy cơ chế cơ bản của các hợp chất này là ức chế không cạnh tranh.
- Các thành phần trong lá vối thì khá nhiều nhưng trên là các thành phần có tác dụng chính của lá. Bên cạnh đó còn các khoáng chất, vitamin và kháng sinh tự nhiên,…
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: lá vối có thể khô hoặc tươi, một ít muối ăn
- Tiến hành:
Bước 1: Lá vối rửa thật sạch, ngâm với nước muối để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn.
Bước 2: Cho lá vào nồi nấu với nước, đun sôi khoảng 5-10 phút cho lá ra hết hoạt chất.
Bước 3: Pha loãng nước lá vối với nước sạch, chờ cho nước nguội bớt, chỉ còn hơi ấm thì tắm cho bé. Sử dụng khăn mềm nhúng nước lá vối rồi lau nhẹ ở các vùng hay bị hăm như mông, bẹn, háng…
Lưu ý, không được chà xát quá mạnh. Sau khi tắm nước lá vối cho trẻ sơ sinh thì tắm qua nước ấm sạch và lau khô người
3.14 Lá ngải cứu – Lá tắm cho bé
Ưu điểm: tạo mùi thơm, an thần, tạo cảm giác dễ chịu cho bé, giảm đau và kháng khuẩn nhẹ
Tên gọi khác: ngải diệp, nhả ngải, quá sú, cỏ linh li…
Tên khoa học: Artemisia vulgaris
Thành phần:
- Lá ngải cứu chứa tinh dầu khoảng 0,20 – 0,34% (monoterpen, dehydromatricaria este, tetradecatrilin, tricosanol, aracholalcol và sesquiterpene..) có tính kháng khuẩn và hoạt tính dược lý mạnh. Ngoài việc tạo mùi thơm và an thần cho trẻ, nó còn có tính kháng khuẩn nhẹ, và giúp giảm đau rất hiệu quả.
- Các hợp chất flavonoid: có tính oxy hoá mạnh tham gia vào nhiều cơ chế với tác dụng chống viêm, ngăn ký sinh trùng, kháng virus kháng viêm…
- Các acid amin, như adenin, cholin..: trong lá cây ngải cứu có tính chất kháng khuẩn.
- Bên cạnh đó ngải cứu chứa các hoạt chất cineol, dehydro matricaria este, tricosanol, tetradecatrilin,… giúp giảm cơn đau thần kinh hiệu quả
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: lá ngải cứu 100-200g, 5 lít nước và ít muối ăn
- Tiến hành:
Bước 1: Rửa sạch lá ngải cứu, sau đó thái nhỏ, rồi cho vào nồi nước nấu sôi lên, đến khi nào lá ngải cứu tiết ra nước màu xanh vàng là được.
Bước 2: Tiếp theo lấy nước vừa nấu xong, pha với nước tắm, thêm vài hạt muối rồi chuẩn bị tắm cho trẻ. Nhiệt độ nước tắm là 35 độ C.
Bước 3: Khi tắm dùng khăn nhúng ướt vắt nước rồi lau người cho trẻ. Sau khi tắm phần trên cơ thể đã sạch thì tắm đến phần bẹn và nếp gấp. Nhưng phần này dễ bị hăm nên mẹ cần phải tắm kĩ và lau khô.
Bước 4Sau khi tắm nước lá ngải cứu xong, mẹ tắm lại cho bé bằng nước ấm sạch, rồi lau khô người và mặc quần áo.
Notes: Tắm lá liên tục nhiều ngày tối đa 2-3 lần/tuần
3.15 Lá cây dền gai
Ưu điểm: giảm đau, chống viêm, giảm mụn nhọt và vết côn trùng cắn.
Tên khoa học: Amaranthus Spinosus.
Thành phần:
- Chiết xuất methanolic có trong lá dền gai có đặc tính chống viêm. Do methanolic ức chế tính thấm của thành mạch do acid acetic gây nên. Bên canh đó chiết xuất methanolic còn tham gia vào cơ chế giảm đau.
- Hợp chất chống oxy hoá có trong lá gồm có hợp chất diglycosid flavonoid, rutin…có tác dụng chữa viêm, ngừa mụn nhọt rất hiệu quả.
- Các acid amin trong lá có tác dụng làm lành da, không để lại nốt khi bị côn trùng cắn.
- Một số thành phần khác có tác dụng giúp long đờm, trị ho và chữa bệnh hô hấp cho trẻ rất tốt.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-200g lá dền gai, một ít muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Rửa lá thật sạch, tiếp đó ngâm lá với nước muối loãng để tăng hiệu quả làm sạch.
Bước 2: Cho lá vào đun sôi từ 5-10 phút cho ra hết hoạt chất, để nguội. Lọc và vứt bỏ lá cây, giữ lại nước để dùng.
Bước 3: Tắm sơ cho trẻ bằng nước ấm để loại bỏ các chất bẩn trên da trước khi tắm bằng nước lá.
Bước 4: Cuối cùng làm sạch người trẻ sơ sinh bằng nước.
Notes: Tắm 2-3 lần/ tuần để đạt hiệu quả tốt nhất.
3.16 Cây chó đẻ răng cưa (Diệp hạ châu) – Lá tắm cho bé
Ưu điểm: giảm viêm,ngừa mụn nhọt cho da
Tên gọi khác: diệp hạ châu đắng
Tên khoa học: Phyllanthus urinaria
Thành phần:
- Cây chó đẻ chứa chất đắng của alcaloid có tác dụng giảm viêm ngừa mụn nhọt, viêm da, lở ngứa…
- Các hợp chất chứa flavonoid, triterpen, axit hữu cơ có tính oxy hóa mạnh và tham gia vào nhiều cơ chế với tác dụng chống viêm, ngăn ký sinh trùng, kháng virus kháng viêm…
- Ngoài ra còn có các thành phần khác như: tannin, phenol, vitamin, các khoáng chất khác… giúp bé có làn da mịn màng, không bị rôm sảy, mẩn ngứa và giảm nguy cơ mắc các chứng bệnh về da
- Cây chó đẻ được dùng chữa đau và viêm hang, trẻ em bị tưa lưỡi, chàm má….
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-300g cây chó đẻ, một ít muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Để tắm cho trẻ bằng cây chó đẻ thì mẹ cần rửa sạch lá cây chó đẻ.
Bước 2: Bỏ lá đã rửa sạch vào nồi đun sôi từ 5-7 phút. Nấu lấy nước rồi gạn bỏ phần bã lá.
Bước 3: Để nước nguội bớt có thể pha loãng với nước sạch, đảm bảo nhiệt độ nước tắm từ 35-38 độ C.
Bước 4: Mẹ nên tắm cho bé từ 5-10 phút không nên tắm quá lâu.
Bước 5: Sau đó mẹ tắm lại cho bé bằng nước ấm một lần nữa.
Bước 6: Lau khô người và mặc quần áo vào cho bé.
Notes: Tắm hàng ngày để có hiệu quả tốt.
3.17. Cỏ mần trầu
Ưu điểm: tiêu viêm, giải độc, dùng cho trẻ mụn nhọt, viêm da
Tên gọi khác: thiên kim thảo
Tên khoa học: Eleusine Indica Gaertn
Thành phần:
- Trong mần trầu còn chứa các dược chất như flavonoid, phenolic, acid amin…có tính oxy hoá mạnh chúng có tác dụng rất tốt trong việc tiêu viêm giải độc cơ thể… phù hợp với những trẻ có da bị viêm, nhiễm khuẩn.
- Các thành phần khác steroid, tanin, coumarin, saponin,… đây đều là những chất có lợi trong việc điều trị tình trạng vết thương bị sưng đỏ, nhiễm trùng.
- Đặc biệt chất tannin là thành phần có khả năng kháng khuẩn rất tốt và trị vàng da cho bé.
- Cỏ có tác dụng kháng khuẩn mức độ thấp đối với các loại vi khuẩn: Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella choleraesuis. Do mức độ kháng khuẩn thấp nên thích hợp cho trẻ tắm mà không gây kích ứng cho da. Đây là lá tắm chữa vàng da cho bé.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 70g cỏ mần trầu
- Tiến hành:
Để tắm cho trẻ sơ sinh trị viêm da, vàng da.
Bước 1: Mẹ lấy 70g cỏ mần trầu rửa sạch, ngâm với nước muối 15-20 phút.
Bước 2: Sau đó, sắc từ 10-15 phút lấy nước rồi pha ra tắm cho trẻ.
Mẹ có thể pha loãng với nước ấm rồi tắm cho bé.
Bước 3: Tiếp đó, tắm lại bằng nước sạch rồi lau khô người cho bé và mặc quần áo.
Notes: Tắm 3-5 lần/ tuần để có hiệu quả.
Để trị rôm sảy, ngứa ngáy, nổi ban đỏ ở trẻ.
Bước 1: Mẹ lấy cỏ tươi, giã lấy 120ml nước cốt, pha với nước ấm.
Bước 2: Sau đó tắm cho trẻ từ 5-7 phút. Mẹ tắm lại cho trẻ bằng 1 lần nước ẩm nữa.
Bước 3: Lau khô cơ thể bé và mặc quần áo cho bé.
Notes: Tắm hàng ngày để có tác dụng.
3.18. Lá chanh
Ưu điểm: mùi thơm, dễ chịu, chống viêm nhẹ.
Tên khoa học: Citrus aurantifolia
Thành phần:
- Lá chanh chứa tinh dầu mùi thơm dễ chịu. Hàm lượng tinh dầu trong lá thay đổi từ 0,33-0,5%. Ngoài tác dụng sát khuẩn nhẹ làm sạch bụi bẩn còn lưu mùi thương dịu nhẹ trên da bé.
- Các flavonoid bao gồm: hesperidin, poncirin, naringin và rhoifolin… có tính oxy hóa tham gia vào quá trình chống viêm, chống nấm.
- Các thành phần như axit citric và các vitamin giúp tóc trở nên bóng mượt, chóng dài.
- Với hàm lượng Vitamin C cao, lá chanh có tác dụng nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch của cơ thể rất tốt. Khi cơ thể bị vi khuẩn xâm nhập thì sử dụng các bài thuốc từ lá chanh sẽ tạo ra màn chắn giúp ngăn cản sự xâm nhập đó.
- Trong lá chanh còn có nhiều thành phần khác như pectin, canxi, magie…
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100g lá chanh tươi, một ít muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Mẹ lấy lá chanh đã chuẩn bị đem rửa thật sạch, có thể ngâm với nước muối để loại bỏ các tạp chất và bụi bẩn.
Bước 2: Sau đó bỏ lá chanh vào nồi chứa 2 lít nước đun sôi trong vòng 5-7 phút.
Bước 3: Sau khi đã nấu xong nước, mẹ hãy pha loãng nước chanh với nước ấm, mẹ nên pha thêm khoảng 2 lít nước ấm nữa.
Bước 4: Độ ấm vừa phải, mẹ tiến hành tắm cho bé nhẹ nhàng lau khắp người chú ý những vùng như nách, bẹn…
Bước 5: Tắm xong tắm lại một lần nước ấm nữa, lau khô người và mặc quần áo cho bé.
3.19. Rau má
Ưu điểm: Hoạt tính chốm viêm nhẹ, tính mát, lành với da bé
Tên gọi khác: Tích tuyết thảo, lôi công thảo, liên tiền thảo
Tên khoa học: Centella asiatica (L.)
Thành phần:
- Với các thành phần như beta-caroten, sắt, kẽm, calcium cùng các vitamin B1, B2, C và K… rau má có tác dụng làm mát cơ thể, giảm tình trạng mụn nhọt, mẩn ngứa của trẻ nhỏ. Ngoài ra có thể dùng rau má để hạ sốt cho trẻ.
- Rau má có chứa triterpenoids một hoạt chất giúp tăng cường chất chống oxy hóa, đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương.
- Trong rau má có chứa các hợp chất như alkaloid, flavonoid… hoạt tính chống viêm nhiễm và chống oxy hóa của lá rau má có tác dụng rõ rệt trong việc cải thiện tình trạng viêm của da.
- Các thành phần khác: canxi, sắt, magie, kali, kẽm, các loại vitamins B1, B2, B3, C, K…giúp loại sạch bụi bẩn và bã nhờn của da. Khiến da thông thoáng sau mỗi lần tắm
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-300g rau má tươi, một ít muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Lá rau má sau khi được rửa sạch, để ráo nước thì cho nồi. Cho khoảng 1-2 lít nước sạch vào đun sôi.
Bước 2: Khi nước nóng các tinh chất dinh dưỡng trong lá rau má sẽ được hòa vào nước. Để khoảng 5-10 phút cho màu nước ngả sang màu hơi vàng đen thì tắt bếp, để nguội.
Bước 3: Loại bỏ phần bã lá, lấy phần dịch. Nước rau má thu được đem pha loãng với nước sạch có độ ấm vừa đủ để tắm cho trẻ.
Bước 4: Tiếp theo tắm cho bé bằng khăn bông lau nhẹ nhàng.
Bước 5: Sau khi tắm bằng nước rau má, mẹ nên tắm lại cho bé bằng nước ấm sạch để loại bỏ lá còn sót lại trên người trẻ.
Notes: Thực hiện một ngày 1 lần liên tục trong vòng 4 tuần tình trạng rôm sảy, mụn nhọt, mẩn ngứa của trẻ sẽ được cải thiện đáng kể.
3.20. Cây mã đề – Lá tắm cho trẻ sơ sinh
Ưu điểm: Giảm viêm, chống nhiễm trùng
Tên gọi khác: cây bông mã đề, xạ tiền thảo, rau mã đề, bông lá đề…
Tên khoa học: Plantago Major L
Thành phần:
- Lá cây mã đề có hàm lượng vitamin A và C tăng cường miễn dịch, và hàm lượng tanin cao mang lại đặc tính làm se giúp giảm viêm và chống nhiễm trùng bằng cách lấy đi chất dinh dưỡng của vi khuẩn.
- Lá mã đề chứa các thành phần iridoid (catalpol, aucubosid), axit phenolic…, nhiều flavonoid: apigenin, quercetin, baicalin…, chất nhầy có hoạt tính oxy hóa mạnh tác dụng chống viêm, ngăn ký sinh trùng, kháng virus kháng viêm…
- Một thành phần hoạt tính ít được biết đến là hợp chất plants majonoside đã được chứng minh là có tác dụng trong việc tăng khả năng miễn dịch của cơ thể.
- Hàm lượng tanin cao của mã đề sẽ làm giảm các vết lở loét trên da bé.
- Hợp chất allantoin là một chất làm dịu da mạnh mẽ, giúp kích thích sự phát triển của tế bào, giữ cho làn da khỏe mạnh.
Hướng dẫn cách tắm:
- Chuẩn bị: 100-200g lá cây mã đề, 1 ít muối ăn.
- Tiến hành:
Bước 1: Chữa bệnh hăm da của trẻ bằng cây mã đề. Mẹ lấy lá cây mã đề đã được chuẩn bị đem rửa sạch, ngâm với muối để loại hết bụi bẩn.
Bước 2: Sau đó cho vào giã nát, kèm theo một chút muối trắng, đem vắt lấy nước. Pha dịch lá mã đề với một ít nước ấm.
Bước 3: Dùng khăn mềm khô thấm với nước mã đề và thoa nhẹ nhàng lên khu vực da bị hăm của trẻ. Tắm lại bằng nước ấm.
Notes: Tiến hành 1 lần hàng ngày có tác dụng sau 4 tuần áp dụng.
4. Một số lưu ý khi sử dụng các lá tắm cho trẻ sơ sinh
Tắm lá cho bé tuy khá an toàn và hiệu quả tuy nhiên mẹ cũng cần một số lưu ý khi sử dụng:
- Mẹ cần chú ý mua lá ở những cửa hàng uy tín có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo.
- Trước khi đun nước tắm các mẹ cần vệ sinh đảm bảo. Cọ sạch hết bụi lông có trên lá cây và ngâm trong nước muối và rửa sạch bằng nước sạch.
- Đối với mỗi trẻ có cấu tạo da khác nhau nên thử nghiệm xem phản ứng của da trẻ trước. Các mẹ có thể bôi nước tắm lên vùng da tay hoặc chân bé. Nếu con có dấu hiệu dị ứng các mẹ cần dừng ngay việc tắm bằng lá đó.
- Không nên quá lạm dụng việc tắm lá, chỉ nên thực hiện 1-2 lần/ tuần.
- Khi tắm xong phải lau khô các vùng nhạy cảm hoặc vùng bị bám nước nhiều như nách, bẹn…
- Cần chú ý đến nhiệt độ nước tắm sao cho phù hợp đảm bảo sức khỏe cho trẻ, nhiệt độ phù hợp là từ 35-38 độ C tuỳ vào nhiệt độ thời tiết mà mẹ có thể tăng hoặc giảm nhiệt độ.
- Chỉ tắm cho trẻ trong khoảng thời gian 3- 5 phút bởi có thể làm ảnh hưởng tới cấu trúc da bé.
- Trước khi tắm bằng lá cho bé, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn cách tắm tốt cho bé.
Tóm lại: Tắm bằng lá cho trẻ sơ sinh là phương pháp đã được sử dụng lâu đời và đến nay vẫn mang đến một hiệu quả nhất định. Với cách chuẩn bị và tiến hành đơn giản, dễ dàng thực hiện mà chi phí thấp nên đây là phương pháp nhiều mẹ lựa chọn. Tuy nhiên mẹ không nên quá lạm dụng việc tắm bằng lá cho trẻ có thể ảnh hưởng đến cấu trúc da của bé. Trên đây là các thông tin cần thiết và các loại lá mẹ có thể tắm cho bé. Mong bài viết sẽ giúp quá trình chăm sóc bé của mẹ dễ dàng hơn.
Xem thêm:
Bài 1. Lá ổi có tác dụng gì ?TOP 10+ công dụng tuyệt với sức khỏe
Bài 2: 10+ Lợi ích bất ngờ khi sử dụng lá mơ tốt cho hệ tiêu hóa
[THAM KHẢO THÊM]
Bên cạnh chú ý bổ sung vitamin D3 & K2 cho trẻ một hệ xương chắc khỏe, cha mẹ cũng cần chú ý giúp bé có một hệ tiêu hóa khỏe, nâng cao miễn dịch thông qua các sản phẩm men vi sinh (lợi khuẩn).
Hotline tư vấn: 19009482 hoặc +84962871755